به گزارش نفتون، نخستین دور مناقصه‌ی بلوکهای اکتشافی ایران در اسفند ١٣٧٧ در لندن برگزار شد و در آن ١٧ بلوک اکتشافی در حوضه‌های رسوبی مختلف برای واگذاری به شرکتهای بین‌المللی ارائه شد. در این دور از مناقصه‌ها، ٨٢ شرکت معتبر بین‌المللی شرکت کردند و ١٥ پیشنهاد برای انجام عملیات اکتشافی دریافت شد که سرانجام از این تعداد، سه پیشنهاد به امضای قرارداد منتهی شد.
این مناقصه به دلیل استقبال فراوان شرکتهای نفتی طی دو مرحله تمدید شد که از هفت پیشنهاد جدید دریافتی، دو مورد به امضای قرارداد منجر و بنابراین در نخستین دور مناقصه‌ها، پنج قرارداد اکتشافی با شرکتهای بین المللی امضا شد.
دور دوم مناقصه‌ها در سال ١٣٨١ و در تهران برگزار شد، در این مرحله آبهای سرزمینی کشور از شمال خلیج فارس تا تنگه هرمز به هشت بلوک اکتشافی تقسیم شدند. در این مناقصه ،٢٢ شرکت حضور یافتند که از پنج پیشنهاد دریافت شده، در ٢ قرارداد، سه بلوک واگذار شد.
دور سوم مناقصه‌ها در ١٣٨٢ و در لاهه هلند برگزار و نوع قراردادها در این مرحله به قراردادهای اکتشاف-توسعه تبدیل شد. روی آوردن صنعت نفت ایران به سمت قراردادهای اکتشاف- توسعه مورد استقبال شرکتهای بین‌المللی قرار گرفت. در این دور، ١٦ بلوک اکتشافی در سراسر حوضه‌های رسوبی کشور ارائه شد که از مجموع ١٧ پیشنهاد دریافت شده، چهار قرارداد اکتشاف- توسعه امضا شد.
دور چهارم (آخرین دور مناقصه ها) در ١٣٨٥ و در وین اتریش برگزار شد. در این دور نیز ١٦ بلوک در حوضه‌های مختلف ارائه که مورد بازدید ٣٧ شرکت بین المللی قرار گرفت. در این مرحله، از ١٩ پیشنهاد دریافت شده سه مورد به امضای قرارداد منتهی شد.
به این ترتیب در چهار دوره مناقصه برگزار شده به وسیله شرکت ملی نفت ایران، هشت بلوک اکتشافی و هفت بلوک اکتشافی- توسعه‌ای، در ١٤ قرارداد به شرکتهای بین المللی واگذار شد.
بر اساس این گزارش در راستای برگزاری دور پنجم مناقصات،با توجه به رویکرد کنونی و هدفگذاری ایجاد جذابیت در بلوکهای تازه برای دور پنجم، نخست در همه حوضه‌های کشور، ٤٠ بلوک مشخص شد که با توجه به مطالعه‌های اکتشافی انجام شده و نظرهای کارشناسی در مدیریت اکتشاف، ١٧ بلوک به عنوان اولویت نخست تعیین شدند.
در این راستا،رحیم نعمت الهی، معاون بلوکهای اکتشافی و مشارکتهای خارجی مدیریت اکتشاف با بیان این که تعداد بلوکهایی که به مناقصه می روند با هماهنگی هیات مدیره و مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران مشخص می شود،تصریح کرد: در قراردادها، ریسک اکتشاف با پیمانکار است، به این معنا که اگر در پایان عملیات اکتشافی، ذخیره اقتصادی نفت و گاز حاصل نشد پیمانکار مستحق دریافت هیچ وجهی نخواهد بود و همه هزینه‌ها به عهده اوست.
نعمت‌الهی ادامه داد: البته در بعضی از کشورها در صورت منفی بودن نتیجه عملیات اکتشافی، دولت بخشی از هزینه‌های پیمانکار را جبران می‌کند.
مشوق قراردادهای جدید نفتی برای پیمانکاران ناموفق
وی با اشاره به مدل قراردادهای IPC تصریح کرد: با این حال در این قراردادها در نظر است، مشوقهایی برای پیمانکارهای ناموفق در نظر گرفته شود، برای مثال این‌که در صورت ناموفق بودن عملیات اکتشافی، پیمانکار در صورت علاقه‌مندی بتواند عملیات اکتشافی را در بلوکهای مجاور که ظرفیت مناسب‌تری دارند، ادامه دهند.
معاون بلوکهای اکتشافی و مشارکتهای خارجی مدیریت اکتشاف گفت: همچنین طبق قانون، در استانهای خوزستان، چهارمحال و بختیاری و بوشهر تاکنون مجوز واگذاری بلوک نداشته‌ایم؛ قرار بود در برنامه پنجم توسعه این محدودیت رفع شود که با توجه به این موضوع، آمادگی برای معرفی بلوکهایی در این سه استان هم وجود دارد.
نعمت‌الهی گفت: همچنین امور اکتشاف دریای خزر و سه استان ساحلی آن در اختیار شرکت نفت خزر است و گویا مقرر شده آن شرکت نیز بلوکهایی در این نواحی معرفی کند.
وی ادامه داد: در بازار رقابتی مسئله اصلی، ایجاد شرایطی جذاب، شفاف و آسان برای شرکتهای خارجی است. بازخوردهایی که تاکنون از سوی برخی شرکتهای بین‌المللی دریافت شده، بسیار امیدوارکننده است.
معاون بلوکهای اکتشافی و مشارکتهای خارجی مدیریت اکتشاف در پاسخ به این سوال که آیا شرکتها می‌توانند قبل از انتخاب بلوکی اطلاعات فنی آن را دریافت کنند، تصریح کرد: این فرایند طی چند مرحله انجام می‌شود. پس از معرفی بلوکها در سمینار اولیه، علاقه‌مندان می‌توانند با تعیین وقت قبلی به اتاق اطلاعات بلوکها (Data Room) در مدیریت اکتشاف مراجعه و برخی اطلاعات فنی موجود را رویت و در صورت نیاز یادداشت برداری کنند.
نعمت‌الهی افزود: پس از آن، در صورت تمایل می‌توانند بسته‌های اطلاعاتی هر بلوک را که شامل برخی اطلاعات فنی اساسی برای ارزیابی اولیه بلوکهای خریداری کنند. در این مرحله شرکتها با مطالعه و بررسی اطلاعات خریداری شده قادر خواهند بود پیشنهادهای فنی و مالی خود را برای امضا قرارداد در شرایط رقابتی ارائه کنند.
وی گفت: بلافاصله پس از امضای قرارداد ضمانتنامه که مربوط به حسن انجام کار از شرکتهاست، دریافت می‌شود. مقدار آن نیز به طور معمول ٢٠ درصد مبلغ قرارداد است و به صورت ضمانتنامه بانکی ارائه می‌شود.
منبع: شانا