پایگاه خبری نفتون – سرویس تحلیل: صنعت پتروشیمی ایران، با گذار از شرایط پرفراز و فرود دهه های پایانی قرن و پس از طی کردن دوران های تلخ و شیرین، تحریم و توسعه، وارد دوران جدیدی از حیات خود شده است همزمان یکی از پرپیشینه ترین شرکت های پتروشیمی ایران نیز به عنوان نماد و نشانه ای از «توسعه گرایی بر محوریت ارزش آفرینی» با سپری کردن نیم قرن پرافتخار، در تدارک «عصر جدید» برای حیات آینده خود است. این عصر جدید به یک اندیشه توسعه گرا و تحول آفرین گره خورده است و باعث شده تا مفهوم «بندرامام نوین» در ادبیات صنعت نفت و پتروشیمی ایران به واژگانی پرمفهوم بدل گردد.
کارنامه و توانائی ها
شركت پتروشيمي بندرامام (BIPC) به عنوان بزرگترين مجتمع توليد فرآورده‌هاي پتروشيميايي كشور، با دارا بودن درصد از مساحت كل منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر در زمینی به مساحت حدود 270 هکتار در ضلع شمال غربی آبهای نیلگون خلیج فارس در استان خوزستان و در شهرستان ماهشهر واقع شده است. اين شركت با هدف توليد زنجیره ای از الفين، پلي‌الفين، آروماتيك، کلر و ساير فرآورده‌هاي پتروشيمي و با ظرفیت تولید سالانه 6.3 میلیون تن و امكان تولید 30 نوع انواع محصولات، تاسيس شده و در سال 1402 پنجاهمین سالگرد تاسیس خود را گرامی می دارد.
این شركت از ادغام 5مجتمع توليدي به نام فرآورش1و2، بسپاران، كيميا و آب نيرو تشكيل و اکنون در پنجاهمین سال تاسیس و بر مبنای برنامه ریزی استراتژیک، در چشم انداز میان مدت تا افق 1407 قرار است به بزرگترین شرکت پتروشیمیایی کشور، و برخوردار از کامل ترین و متنوع ترین زنجیره محصولات پتروشیمی تبدیل شود.
شركت پتروشيمي بندرامام سهم 14.8درصدی از مواد هيدروكربوري، سهم 13درصدی از محصولات آروماتيك، سهم 5.5 درصدی از محصولات پليمري و سهم 3.2درصدی از سبد کل محصولات پايه شيميايي را در كشور به خود اختصاص داده است.
این مجتمع عظیم صنعتی به عنوان بزرگترين مجموعه در منطقه ويژه اقتصادي ماهشهر از نظر ظرفيت توليد، مساحت و تعداد نيروي انساني، سهم 53درصدی از مواد هيدروكربوري، سهم 46درصدی از محصولات آروماتيك، سهم 11 درصدی از محصولات پليمري و سهم درصدی11 ازسبد محصولات پايه شيميايي در اين منطقه استراتژیک کشور را در اختیار دارد.
همچنین پتروشیمی بندرامام در زمینه تولید انواع مواد شیمیایی، آروماتیک‌ها، پلیمرها و ال‌پی‌جی فعالیت دارد. این شرکت بزرگترین تولید کننده سه زنجیره الفین ها، آروماتیک ها و کلر آکالی در کشور ایران است و برخی از مهمترین تولیدات این شرکت عبارتند از اتیلن، پروپیلن پلیمر گرید، پلی اتیلن سبک، پلی اتیلن سنگین، گاز مایع، پنتان به بالا، اتان، بنزین پیرولیز، ترکیبات چهار کربنه، سود سوزآور، اتیلن دی کلراید، وینیل کلراید منومر، لاستیک مصنوعی، پلی وینیل کلراید، بنزن، مخلوط زایلین‌ها، متیل ترسی بوتیل اتر و رافینیت. از جمله مزیت ها و استعدادهای بی بدیل این شرکت می توان به امكان توليد محصولات متنوع به واسطه در اختيار داشتن سه زنجيره اصلي توليد محصولات پتروشيمي و موقعیت جغرافیایی بی رقیب این مجتمع در ناحیه ژئوپولتیک حساس شمال غربی خلیج فارس اشاره کرد که دسترسی بی واسطه و آسان به آبهای آزاد و زیرساخت‌های صادراتی باعث شده تا این شرکت در قلب تجارت جهانی محصولات پتروشیمی جایگاه ممتازی در اختیار بگیرد.
برند شناخته شده شركت« پتروشیمی بندرامام» اکنون یکی از وزنه های اعتبار صنعت پتروشیمی ایران است که این اعتبار هم ثمره پنجاه سال ممارست از حسن تولید، تعهد به کیفیت و تداوم رشد و توسعه در مدیران و کارکنان پرتلاش این مجموعه است.
همچنین استفاده از امکانات جاده‌ای، شبکه راه‌آهن و حمل و نقل دریایی و وجود فرودگاه در منطقه ماهشهر، در دسترس بودن منابع طبيعي نظير آب دريا جهت تامين آب مجتمع، ارتباط از طريق خط لوله با شركت‌هاي پتروشيمي عملياتي منطقه ماهشهر، حجم قابل توجه مخازن براي ذخيره‌سازي محصولات مايع، در اختيار داشتن يوتيليتي مستقل ، وجود ماشين‌آلات سنگين، تجهيزات و كارگاه‌هاي تعميراتي تخصصي، برخورداري از زيرساخت‌هاي تحقيق و توسعه مناسب و تجهيزات آزمايشگاهي لازم از دیگر مزیت ها و استعدادهای ویژه این شرکت افتخار آفرین است.گ
درباره مفهوم «بندر امام نوین»
مفهوم «بندرامام نوین» در زمره مفاهیم تازه وارد به ادبیات توسعه صنعت پتروشیمی است، این مفهوم را نخستین بار سپهدار انصاری نیک مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندر امام بیان کرد، سرنوشت خود او هم در صنعت پتروشیمی به نشانه ای از رشد تدریجی، فنی و ضابطه مند تبدیل شده است، انصاری نیک سه دهه قبل کار در صنعت پتروشیمی را از تکنسینی فنی در همین شرکت پتروشیمی بندرامام آغاز کرد، در همین شرکت رشد کرد و بعدها به مدیریت عامل شرکت های بزرگی همچون پتروشیمی مرجان رسید و سپس در کسوت مدیریت عامل پتروشیمی بندرامام ایفای مسئولیت کرده است. به تعبیری دیگر انصاری نیک خودش مصداقی از رشد و توسعه سرمایه انسانی ارزشمند شرکت پتروشیمی بندر امام است که حالا و در اوج تجربه و تخصص مدیریت شرکتی را بر عهده گرفته که خود از آن برخاسته است.
او برنامه پنج ساله این شرکت را تشریح و از جمله به مفهوم سازی و توضیح ایده «بندرامام نوین» پرداخت و گفت: «آینده ای را که بندرامام برای خود پیش بینی کرده طی برنامه و چشم اندازی پنج ساله با عنوان«بندر امام نوین» درآمده و ناگذاری شده است.»
مدیرعامل پتروشیمی بندرامام با اشاره به تاریخچه شرکت ، تصریح کرد: شرکت پتروشیمی بندر امام در سال ۱۳۵۲ با موافقتی که بین پتروشیمی ایران و شرکت میتسوئی ژاپن انجام شد ، پایه گذاری و در سال 1402 مراسم جشن پنجاهمین سالگرد تاسیس این شرکت را برگزار کردیم . انصاری نیک خاطرنشان کرد: ما برای ۵ تا ۱۰ سال آینده برنامه داریم که بندر امام جدید را پایه گذاری کنیم که در آن نسبت به گذشته نوسازی وتوسعه شگرفی را تدارک دیده ایم.
وی افزود: زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار که از چهار جهت از سوی آب های خلیج فارس محصور است و همچنین دریاچه های نمک که به دلیل دارا بودن غلظت نمک خلیج فارس ، برای ما فرصت هایی در زنجیره کلر ایجاد کرده و نیز ظرفیت توان مالی یا قدرت نقدینگی بندر امام که سالانه ۱٫۲ میلیارد دلار درآمد است ، زمینه های توسعه بسیاری را فراهم آورده و بندرامام می تواند بخشی از این درآمد راصرف توسعه خود کند.
مدیرعامل پتروشیمی بندرامام با تاکید بر جلوگیری از خام فروشی و تکمیل زنجیره ارزش ، بیان داشت: «سیاست های اصلی ما این است که بتوانیم زنجیره ارزش را تکمیل و با حداکثر ارزش افزوده برای سهامداران کار کنیم و همچنین از خام فروشی محصولات جلوگیری . وی ادامه داد: ما در واقع سیاستی داریم که می خواهیم بندرامام را به نحوی مدیریت کنیم که بتوانیم به تعهدات خود برای تامین خوراک ذینفعانی که با آن ها قرارداد بسته ایم به نحو شایسته عمل کنیم.
برند شناخته شده شركت« پتروشیمی بندرامام» اکنون یکی از وزنه های اعتبار صنعت پتروشیمی ایران است که این اعتبار هم ثمره پنجاه سال ممارست از حسن تولید، تعهد به کیفیت و تداوم رشد و توسعه در مدیران و کارکنان پرتلاش این مجموعه است
وی گفت: احداث واحد های جدید نیز در هدف های بعدی ترسیم شده و مد نظر است و در کنار آنها نیز نوسازی واحد های موجود در بندر امام جزو سیاست های اصلی ما است. تکمیل زیر ساخت ها ، افزایش کارایی در سیستم های تولید اب و برق ، افزایش ظرفیت ذخیره سازی محصولات نیز جزو برنامه های در دست اقدام ما است.
سپهدار انصاری نیک با اشاره بر محور های مدرن کردن پتروشیمی بندرامام ، اظهار داشت؛ «افزایش کارایی و بهبود و بهینه سازی فرایند های سازمان و فرایند های تولیدی یک از محورهای مدرن سازی است و توسعه زنجیره محصولات و هدف گذاری برای بازار های جدید و فروش صادراتی ، تقویت نظام HSE بندر امام یعنی ایمنی و بهداشت و محیط زیست ، تقویت زیر ساخت ها و توسعه منابع سازمانی ، افزایش سیستم های بهره وری ، بهبود بهره وری و همچنین نوسازی واحد هایی که هم اکنون به عنوان دارایی های ارزشمندیبرای ما هستند از جمله محور های مدرن سازی بندر امام محسوب می شوند.»
وی افزایش ظرفیت سه میلیون تنی را از اهداف پنج ساله عنوان کرد و افزود: «هدف های کمی بندرامام برای تحقق برنامه ۵ ساله این است که بتوانیم در بخش تولید رشد قابل توجهی داشته باشیم و ظرفیت تولید را از ۶٫۵ میلیون تن در سال فعلی به ۹٫۵ میلیون تن برسانیم به تعبیری دیگر ۴۵ درصد افزایش تولید داشته باشیم. به طوری که درآمد سالیانه ما که هم اکنون ۱٫۴ میلیارد است را به میزان ۲٫۵ میلیارد برسانیم و به عبارتی به ۸۰ درصد افزایش درامد دست یابیم و حاشیه سود را از ۱۷ درصد به ۲۵ درسد برسانیم و ۴۵ درصد رشد در میزان سود و حاشیه سود را محقق نماییم»
او در ادامه در خصوص توسعه محصولات گفت: از سوی دیگر در نظر داریم تنوع محصولات را از ۳۱ محصول کنونی به ۴۰ محصول افزایش داده و زنجیره ارزش را تکمیل تر کنیم که این سیاست مبتنی بر نیاز مشتریان و بازار ها به ویژه بازار های داخلی است.وی در ادامه تشریح اهداف آینده ایده «بندر امام نوین» گفت: مجموعه این هدفگذاری ها چیزی حدود ۲٫۷ تا ۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد که پیش بینی ما استفاده از منابع داخلی شرکت یا سایر منابع است ، محور های سرمایه گذاری ما برای ۵ سال آینده در اولین مورد متمرکز بر «خوراک» است که بتوانیم سیستم خوراک پایداری برای بندرامام به ویژه در زمینه « ان جی ال» ایجاد کنیم».
دکتر انصاری نیک سه زنجیره تولیدی پتروشیمی بندرامام را شرح و برنامه های توسعه ای آنها را اینگونه توضیح می دهد: برای محصولات بندر امام سه زنجیره تولیدی و ارزشی داریم که عبارتند از زنجیره آروماتیک ، زنجیره الفین و زنجیره کلرآلکالی . دارا بودن الفین بدلیل دسترسی به منابع خوراک میعانات گازی است که از مناطق نفت خیز جنوب به بندر امام می آید و در سه واحد NF تفکیک میشوند. در بخش دیگر خوراک بخش آروماتیک هم از پالایشگاه آبادان تامین می شود که برنامه توسعه آن را خواهیم داشت و هدف ما این است که نفتا ی دریافتی را از ۲۶ هزار بشکه به ۳۷ هزار بشکه در روز افزایش دهیم.
نگاه به آینده؛ تکریم گذشته
پتروشیمی بندر امام اگرچه وارد عصر جدیدی می شود که با مفهوم «بندر امام نوین» معنا می شود اما بی شک رسیدن به چنین جایگاهی جز از مسیر تکریم پنجاه سال پر نشیب و فراز روی نخواهد داد، در حقیقت ایده بندر امام نوین اگر چه نگاه به آینده دارد اما به صورت توام ، تکریم مجاهدت ها و تلاش های نیم قرن پرحادثه ی سپری شده است. چه بسا در ایده بندر امام نوین رگه هایی از احیای شکوه و اقتدار این شرکت نیز تلقی می شود. چندی قبل نیز در جلسه ای بسیار کم نظیر مدیران عامل ادوار این شرکت دورهم گردآمده و با مرور خاطرات گذشته، به تحلیل ایده «بندر امام نوین» پرداختند.
در همین نشست دکتر انصاری نیک یادآور شد که بندرامام از نمادهای دانش انسانی در صنعت نفت ایران است و هدف از طرح ایده «بندرامام نوین» بازگشت به دوران شکوه برای آینده است.
دکتر انصاری نیک با ابراز خوشنودی از حضور در این جلسه، اظهار داشت: «از زمانی که مدیرعامل پتروشیمی بندرامام شدم به دنبال فرصتی برای این رویداد بودم تا هم از برنامه ها بگوییم و هم از نظرات اساتید بهره مند شویم، امسال پنجاهمین سال تاسیس پتروشیمی بندرامام است و در نیمه دوم امسال جشنی به این مناسبت برگزار خواهیم کرد.»
وی ادامه داد: «برگزاری این نشست را یک تکلیف میدانستم و مهمترین ارزش این رویداد، دورهم بودن و خاطرات خوش تلاش و پشتکار اساتید ارجمند صنعت پتروشیمی است.هم اکنون تاثیر تصمیمات، پشتکار و تخصص و تلاش های چند دهه گذشته که همه این مدیران در راه توسعه و سازندگی صنعت پتروشیمی داشته اند وهمگی جزو موثر ترین افراد این صنعت بودند، را شاهد هستیم ازجمله این که صنعت پتروشیمی ایران در ردیف صنایع پتروشیمی جهانی است که بخش اعظمی از این پیشرفت مرهون وجود با برکت پتروشیمی بندر امام است».
مدیرعامل پتروشیمی بندرامام در میان مدیران عامل ادوار این شرکت خود را کارآموز سه دهه پیش این شرکت معرفی کرد و عنوان داشت: «امروز برای پتروشیمی بندرامام یک موفقیت بزرگ است که یک کارآموز سه دهه قبل در کنار مدیرعامل آن روز بشیند و اکنون خود مدیرعامل باشد و این نشان از سازنده بودن و یادگیری و موفقیت این سازمان بزرگ دارد و هم چنین بسیاری از شاگردان و کارآموزان پتروشیمی بندرامام امروز در صنعت پتروشیمی کشور از مدیران شاخص هستند.»
وی با تقدیر از همراهی و تلاش‌های هیات مدیره در طول یکسال سپری شده، با اشاره به شکوه بندرامام در سالهای نه چندان دور اضافه کرد: «بندرامام در یک دوره ای ۱۶۰ هزار بشکه خوراک از مناطق نفت خیز دریافت می‌کرد که یک رکورد قابل توجه بوده است و به قول استاد شعری مقدم، پتروشیمی بندرامام بر اساس میزان تولید آنقدر قدرتمند بود که هر تصمیمی برای توسعه قابل اجرا بود، در سالهای گذشته این شکوه رفته رفته با کاهش خوراک به افول رفته و پتروشیمی بندرامام که ۹ میلیون تن ظرفیت تولید داشته است، در سال ۱۴۰۱ به ۴ میلیون تن تولید رسیده است و متوسط خوراک حدود ۴۵ هزار بشکه بوده است ، یعنی یک چهارم ظرفیت اسمی است و آن‌چیزی که ما امروز به دنبال آن هستیم، بازگشت به دوران شکوه تولید بندرامام با همکاری وزارت نفت است».
دکتر انصاری نیک در میان صحبت‌های خود، اقدامات و برنامه‌های تفصیلی در چارچوب طرح بندرامام نوین در سه زنجیره ارزش کلر ، خوران ان جی ال و الفین و آروماتیک برای حاضرین ارایه کرد که مورد استقبال و تشویق مدیران ادوار پتروشیمی بندرامام قرارگرفت.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندرامام، نیروی انسانی موجود را از دیگر ظرفیت‌های شرکت برشمرد و بیان داشت: «طی ۵ تا ۷ سال آینده با توان متخصصین با تجربه و جوان برای این مسیر آماده خواهیم شد، در بخش نیروسازی با همکاری هلدینگ خلیج فارس سال ۱۴۰۲ بار دیگر استخدام جدید خواهیم داشت و ۳۵۰ نیروی جدید جذب خواهیم کرد و پیش بینی میکنیم حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار نیرو در پروژه ها ی توسعه بندرامام به کار گیری شود که می بایست اقداماتی در خصوص زیر ساخت ها صورت دهیم.
دکتر انصاری نیک در پایان اضافه کرد: «پتروشیمی بندرامام، به برکت خون شهیدان و کوشش تلاشگران صنعت پتروشیمی مکان مقدسی است و یکی از نمادهای دانش انسانی است و فراتر از این به نظرم یکی از آثار اثرگذار توسعه کشور است، لذا تصمیم گرفتیم داشته هایمان را حفظ کنیم و برای حفظ این میراث و رسیدن پتروشیمی بندرامام به یکصد سالگی یک موزه برای بندرامام پایه ریزی کردیم.»