«دچار فساد شدیم چون، دولت ها مجلس را مجبور می کردند تا .....» این را دکتر غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس می گوید. به نظر می رسد موضوع کاهش قیمت نفت ادامه دار باشد و بازگشت به قیمت های سابق در افق کوتاه مدت پیش بینی نمی شود و به همین دلیل مجلس و کمیسیون برنامه طی جلساتی که با دولت داشتند نقطه نظرات خود را در این باره اعلام کردند. به همین دلیل دکتر غلامرضا تاجگردون از بودجه سال ۹۴ می گوید. مشروح مصاحبه اقتصاد ایرانی با این نماینده مجلس در ذیل آمده است:
بودجه ۹۴ روزهای تصویب اش را می گذارند؛ وضعیت بودجه در مجلس به چه صورت است؟
من فکر می کنم اکثر مفاد بودجه به تصویب برسد. حال آن که شرایط حذف حدود ده میلیون نفر از یارانه بگیران فراهم شده است می توانیم ادعا کنیم که بودجه امسال به واقعیت های موجود ایران نزدیک تر است هر چند در مورد قیمت نفت بحث های متفاوتی وجود دارد. ما از دولت بودجه عملیاتی می خواستیم که هنوز امکانش فراهم نشده است. اهمیت توسعه متوازن تمام نقاط کشور در اجرای واقعی عدالت اجتماعی و تشریح این سیاست دولت در توجه به مناطق محروم است این رویکرد را من برای توسعه ایران اسلامی و افزایش رضایتمندی مردم لازم می دانم و باید هدف ما از بودجه بندی باشد. امسال به نظرم این هدف در آستانه تحقق است اما تا تحقق تمام اهداف راه زیادی در پیش داریم. اما همان طور که گفتم قیمت نفت در بودجه چندان به واقعیت نزدیک نیست.
قیمت نفت به واقعیت نزدیک نیست؛ به چه معنا است؟ وظیفه مجلس چیست؟
قیمت هر بشکه نفت امسال و سال آینده فراتر از ۵۰ یا ۶۰ دلار نخواهد بود. مجلس باید بودجه را واقعی کند. در بودجه سال ۹۴ مسایل ویژه ای است که باید به طور ویژه ای به آن نگاه شود. کشور ما در شرایط خطرناکی قرار گرفته که باید به گونه ای رفتار کنیم که روند توسعه متوقف نشود. بی انضباطی مالی را متوقف کنیم. چاره ای نداریم که در بودجه دقت کنیم، اقشار ضعیف جامعه بیشتر آسیب نبینند که یکی از دغدغه های ویژه دولت مجلس و دولت همین است. در بودجه باید شرایط سرمایه گذاری بیشتر شود و مجلس نباید مانع سرمایه گذاری های دولت در قالب بودجه باشد. اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است مورد توجه قرار گیرد. بودجه سال ۹۴ همانطور که گفته شد، خاص است و مردم انتظارات خاصی دارند. از شرایط رکود خارج شده ایم و باید بودجه نیز با این شرایط هماهنگ باشد. در مجلس یکی از کارهای سخت تنظیم بودجه است. نمایندگان شبانه روز کار می کنند که واقعیت های فعلی اقتصاد کشور در بودجه مورد نظر قرار گیرد و بودجه به گونه ای تنظیم شود که آسیب کمتری نصیب کشور شود.
آیا اعتبارات ارگان ها کاسته شده است تا بهره وری بیشتری فراهم شود؟
برخی وزارت خانه ها ثابت مانده است اما ارگان ها خیر. به همین دلیل می گویم دولت باید توجه جدی داشته باشد. اعتبار پیشنهادی بخش آموزش در بودجه ۹۳ مبلغ ۳۲ هزار میلیارد تومان، بخش بهداشت و سلامت ۱۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است که بخشی را نیز از یارانه می گیرند، در رفاه و تامین اجتماعی نیز ۴۲ هزار میلیارد تومان است. هم مجلس و هم دولت نظرات نزدیک به هم دارند که بین افراد غنی و ضعیف باید تفاوت قائل شد. رویکرد دولت در این زمینه مهم است اما مجلس نیز اقدام خود را خواهد کرد. بخش بهداشت و سلامت هنوز هم نیاز به کمک دارد. در بخش هدفمندی یارانه ها با توجه به نگاهی که اکنون در مجلس حاکم است، جابجایی منابع صورت می گیرد که تا اقشار آسیب پذیر بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
به هر حال هر سال دولت ها با کسری بودجه مواجه هستند. با این روند بسیاری از پروژه های عمرانی متوقف می شود این طور نیست؟
متاسفانه هر سال بودجه عمرانی جور نبود بودجه نویسی عملیاتی را می کشد. امسال شرایط بحرانی است کمبود آب، کاهش قیمت نفت و محقق نشدن بسیاری از درآمدها پیش بینی ماست. بودجه عمرانی امسال هم باید قربانی شرایط اقتصادی شود. ما امروز در مرحله تصویب بودجه هستیم، باید به گونه ای بودجه تصویب کنیم که دولت بتواند آن را اجرا کند. باید ارزیابی کنیم که چرا اقتصاد ما در این شرایط سخت قرار گرفته است. تمام بخش های بودجه و جداول آن باید با هم همخوانی داشته باشند تا دولت بتواند آن را اجرا کند. در سال ۹۲ بودجه نفتی ما ۵۲ درصد بود، سال ۹۴ این میزان به ۳۲ درصد رسیده است که گام خوبی است و باید اتکا بودجه به نفت پایین تر هم بیاید که این در حقیقت همان اقتصاد مقاومتی است. اما اینکه بگوییم باید به طور کلی نفت را کنار بگذاریم، فعلا قابل تحقق نیست. قطعا نمی توانیم در طول یکسال جهشی در تولیدات خود ایجاد کنیم که جای خای درآمدهای نفتی جبران شود.
به عنوان یک اقتصاد دان شرایط رکود را چگونه می بینید؟
تلفیق پول دولت و پول بانک برای اجرای پروژه های عمرانی پیشنهادی بود که اجرا نشد. وقتی پروژه های عمرانی ما سال ها به طور می انجامد باید انتظار داشت که اقتصاد کشور پیشرفتی نداشته باشد. ما در دوره ای بی مهابا پول نفت خود را هزینه کرده ایم و کشور را با مشکل مواجه نموده ایم اما امروز در طول یکسال نمی توانیم اتکا به درآمد نفت را به طور کلی قطع کنیم. هر زمان دولت مساله ای را در بودجه به مجلس تحمیل کرد که قابل اجرا نبود، در آن فساد ایجاد شده است. دچار فساد شدیم چون، دولت مجلس را مجبور می کرد که حرفش را بپذیرد و مصوباتی داشته باشد که واقعی نیست. متاسفانه برخی از نمایندگان سریع در مقابل دولت ها قافیه را می بازند. پیش بینی این بودجه این است که با نفت ۷۲ دلار رشد اقتصادی کشور ۲٫۳ درصد باشد که باید آن را اصلاح کرد. با این وضعیت رشد اقتصادی ۰٫۹ درصد خواهد بود. با دانستن این موضوع نمی توان بدون اتکا به درآمدهای نفتی حرکت کرد و اقتصاد مقاومتی را به طور کامل تحقق داد.
درآمدهای مالیاتی بودجه محقق می شود؟!
بعید می دانم درآمدهای مالیاتی بودجه محقق شود. درآمدهای مالیاتی ما محقق نمی شود و ما به طور کلی بد مالیات دریافت می کنیم و در صورتی که خوب رفتار می کردیم، مالیات می توانست نقش موثری در تامین درآمدها داشته باشد. به هر حال برای اخذ مالیات یک سازمان آمار معتبر و یک بودجه نویسی عملیاتی نیاز داریم.
منظورتان از بودجه عملیاتی که می گویید چیست؟
بودجه ای که بر اساس واقعیت های اقتصادی جامعه باشد. رشد و تولید را هدف قرار دهد و منابع مالیاتی اش مشخص باشد. هر سال از بودجه عمرانی برای کسری های خود کسر نکند. منظور یک بودجه نویسی علمی و عملی است اینکه گفته می شود درباره بودجه ریزی بر مبنای عملکرد کاری نشده است باید گفت که این بحث از سال ۸۲ آغاز شد اما تا امسال کمترین پیشرفت را داشته است. ما از ابتدای سال یک شورای عالی ایجاد کردیم با مشارکت زبده ترین کارشناسان، ۲ هزار نفر ساعت در این شورا وقت گذاشتیم و آیین نامه های آن را تدوین کردیم. حدود ۱۰ هزار نفر ساعت دوره آموزشی برای آن برگزار شد. پیوست شماره ۴ بودجه امسال با صورت و محتوای متفاوت تهیه شده است.
منبع: اقتصاد ایرانی